Recensie FAAM - mugmetdegoudentand en Flexibel

19-05-2023

Vrije bewerking van Fame smaakt naar meer

FAAM is een co-productie van de Amsterdamse theatergroep mugmetdegoudentand en Flexibel de Theaterschool, de eerste en enige theateropleiding in Nederland voor mensen met een verstandelijke beperking. De studenten en hun docenten - samen de eerste lichting van Flexibel - werkten samen met Joan Nederlof aan deze bewerking van Fame, de Amerikaanse filmhit (en later serie en musical) uit de jaren ’80. Het levert een uitbundige voorstelling op waar het plezier van afspat en waarin jezelf zijn gevierd wordt.

We volgen in FAAM een groep ambitieuze studenten (gespeeld door Dick van den Toorn en elf studenten van Flexibel: Michiel, Destheny, Marjolein, Prince, Willem, Danique, Jelger, Sonja, Tamara, Pascalle, Lois). Zij doorlopen het eerste jaar van Faam, een (fictieve) theaterschool voor “mensen met verstandelijke vrijheid”, die natuurlijk doet denken aan Flexibel. In de tekst van Joan Nederlof en Henriëtte ter Riet worden de plot en liedjes van Fame dan ook slim gecombineerd met persoonlijke ervaringen van de studenten van Flexibel.

Esmee (Tamara Hermes), bijvoorbeeld, heeft podiumvrees, maar als regie-assistent kan ze alsnog haar steentje bijdragen. De non-binaire Noa (Lois Bergen) plaatst kanttekeningen bij de opmerkingen van haar docenten: “vrouwelijk” dansen bestaat niet, “sierlijk” wel. Sharry (Michiel de Laet) is niet in staat de toneeltekst van papier voor te dragen, omdat hij niet kan lezen. Dat blijkt geen probleem: hij kan namelijk goed improviseren. FAAM maakt overduidelijk dat het loont om niet te redeneren vanuit beperkingen, maar vanuit mogelijkheden.

Daarnaast valt er veel te lachen in het stuk. Jack (Prince Betorina) steelt de show door expressief op de vleugel te spelen, al doet hij alsof: de Turkse Mars van Mozart komt in werkelijkheid uit een speaker. Troy (Willem Tokkie) gooit hoge ogen tijdens zijn dansauditie, waarbij hij zo ongeveer op schoot gaat zitten bij zijn docenten. Dunya (Sonja de Nie), die in een extravagante tutu onder lichte dwang van haar moeder (Joan Nederlof) de "stervende zwaan" moet dansen, bezorgt die zwaan een onverwacht einde met een (plastic) dolk die ze uit haar mouw tovert. "Ik wil acteren!”, roept ze naar haar moeder.

Het publiek wordt door Henriëtte ter Riet - (co-)regisseur van FAAM en artistiek leider van Flexibel - aan het begin van het stuk gevraagd van zich te laten horen en aan die oproep wordt gehoor gegeven. Misschien is dat omdat de saamhorigheid, die duidelijk tussen de acteurs leeft, zo aanstekelijk werkt. Misschien is dat omdat deze “vrije” bewerking van Fame het publiek zich ook gedurende anderhalf uur iets vrijer doet voelen. Of misschien is FAAM gewoon heel erg grappig. Deze productie smaakt in elk geval naar meer!


beeld: Vincent van Woerkom
tekst: Vita Westra